یک استارت آپ کانادایی قصد دارد تا اولین ناوگان از ماهواره‌های تجاری را برای رهگیری زباله‌های خطرناک فضایی تا سال 2022 به فضا بفرستد.

شرکت فضا و زمین نورث استار (NorthStar Earth & Space) مستقر در مونترال در حال حاظر مشغول ساخت و تولید سه عدد از ماهواره‌های Skylark  خود برای شبکۀ جدید است که نهایتاً به 52 سفینۀ فضایی افزایش خواهد یافت.

این ناوگان از ماهواره‌ها برای رهگیری زباله‌های فضایی از فضا، فارغ از تکنولوژی‌های رصدی از زمین مانند رادار، در نوع خود اولین هستد.

این ماهواره‌ها برای مقابله با معضل زباله‌های فضایی ساخته می‌شوند، که ناسا می‌گوید در حال ایجاد مشکل است و «و به تجهیزات در فضا و به مردم در زمین ممکن است آسیب برسانند.» بیشتر زباله‌های فضایی 29 هزار کیلومتر در ساعت سرعت دارند، که حدود هفت برابر سریع‌تر از گلوله‌ هستند.

استوارت باین یکی از مؤسسین و مدیرعامل شرکت نورث استار می‌گوید: «ما روش رصد زباله‌های فضایی را از روی زمن مورد مطالعه قرار دادیم، و با خود گفتیم که بهتر است این کار را از فضا انجام دهیم.»
باین می‌گوید: «هدف ما ساده کردن هدایت ماهواره در فضا بدون نیاز به دانش بالا و تجهیزات صد میلیون دلاری برای پردازش اطلاعات است.»

این ماهواره‌ها که توسط شرکت Thales Alenia Space در فرانسه ساخته می‌شوند، نسبتاً با اندازه‌ای کوچک ساخته می‌شوند و صد کیلو وزن خواهد داشت که مجهز به تلسکوپ و پیشرانه‌هایی کوچک هستند. نورث‌ استار 65 میلیون دلار آمریکا را برای مراحل اولیۀ برنامۀ خود دریافت کرده است که مقداری از آن توسط دولت کانادا تأمین شده است.

باین می‌گوید، این شرکت در حال مذاکره با ارائه دهندگان خدمات پرتاب است و به زودی یکی را انتخاب خواهد کرد. او از ارائه اطلاعت بیشتر در مورد ارائۀ خدمات پرتابی خود‌دری کرد، اما گفت که مطمئناً از سابقه‌ای درخشان برخوردار خواهد بود.

ماهواره‌های نورث استار بعد از عملیاتی شدن، از اشیاء فضایی شناخته شده شش بار در روز عکس برداری خواهد. این کار در مقایسه با تلاش‌های پراکنده برای رصد و رهگیری این زباله‌ها از روی زمین پیشرفت عظیمی است.

طبق گفتۀ این شرکت، رهگیری ماهواره‌های نورث استار حدود 80 تا 90 درصد دقت را در مورد پیش‌بینی فاصله برای دو شیئ فضایی ارائه می‌دهد.

برای مثال، سامانه‌های رهگیری مستقر بر روی زمین، در سال 2009 پیش‌بینی کردند دو ماهواره در نزدیک‌ترین نقطه 600 متر از یک دیگر فاصله دارند، اما در نهایت با یکدیگر برخورد کردند.

در این مورد یک ماهواره با نام ایریدیوم 33 می‌توانست از سفینۀ روسی از کارافتادۀ کازموس-2251 فاصله بگیرد. این برخورد باعث به وجود آمدن 2000 تکه زباله فضایی شد، که یکی از آنها در سال 2012 از فاصلۀ 120 متری ایستگاه بین‌المللی فضایی رد شد.

باین گفت: «نمی‌توانیم دیگر صبر کنیم. نمی‌توانیم از پس هزینه‌های زیادی که ممکن است این زباله‌ها برای ما در پی داشته باشد بر آییم.»

زمانی که نورث استار تنها 12 عدد از ماهواره‌های Skylark خود را برای نظارت بر زباله‌‌های فضایی پرتاب کند، 12 عدد دیگر را که قابلیت تصویربرداری از زمین را دارد نیز به فضا پرتاب می‌کند تا بتواند، توجه مشتریان بیشتری را به خود جلب کند.

موریبا جا (Moriba Jah)، استادیار هوافضای دانشگاه تگزاس در آستین می‌گوید، برنامه‌های نورث استار گامی مهم در رهگیری زباله‌های فضایی که به آن هوشیاری موقعیتی نیز گفته می‌شود.

جا که مشاورۀ فنی در اختیار نورث استار قرار می‌دهد، می‌گوید سفینه‌های مقرون به صرفه گام مناسبی برای مدیریت بهتر ترافیک فضایی است.

جا می‌گوید، این امر به آن دلیل است که سامانه‌های رصد فضایی مانند نورث استار هنوز باید داده‌های خود را برای پرازش به زمین ارسال کنند و این کار باعث تأخیر می‌شود.

او می‌گوید: «هدف باید این باشد که هر پلاتفرم فضایی و یا سفینه باید شامل بخش محاسباتی نیز باشد تا بتواند داده‌ها را استخراج کند و اطلاعات لازم را از داده‌ها بدون ارسال آنها به زمین به دست بیاورد.»

بیشتر شبکه‌های ماهواره‌‌ای ایالات متحده تنها داده‌هایی را در بارۀ محل ماهواره خود دارند و به داده‌های ارتش آمریکا تکیه می‌کنند تا بتوانند برای جلوگیری از برخورد احتمالی در مسیر، تنظیمات لازم را انجام دهند. وابستگی به یک یک واسطه باعث ایجاد تأخیر می‌شود.

ناسا و دیگر آژانس‌های فضایی در سراسر جهان نسبت به زباله‌های فضایی شکاف اطلاعاتی دارند که می‌شود توسط داده‌های بهتر از سامانه های مستقر در فضا پُر شوند.