سندروم شوک سمی می تواند مردان، کودکان و زنانی را که یک سال دچار قاعدگی نشده اند دربر بگیرد. در واقع این سندروم در پی استفاده از تامپون (نوعی نوار بهداشتی) در زنان شیوع یافت، اما پس از حذف برخی انواع تامپون موارد ابتلا به این سندروم کاهش یافت.
اگرچه در اوایل دوره شناسایی، این سم تنها در زنان دیده می شد، اما در 25 درصد موارد در مردان هم دیده می شود. سموم مترشحه از باکتری ها به ویژه استافیلوکوکوس اورئوس باعث تحریک سلول های T (دسته ای از سلول های سیستم ایمنی) می شوند که در نهایت سیتوکسین ها (عوامل التهابی) از این سلول ها ترشح می شوند.
این سیتوکسین ها عامل ایجاد شوک و وارد آمدن آسیب به بافت ها هستند. استافیلوکوکوس اورئوس به طور طبیعی در بافت های نرم و مرطوب بدن زندگی می کند.
علایم سندروم شوک سمی
- تب شدید ناگهانی
- فشار خون پایین
- اسهال یا استفراغ
- جوش های ریز و قرمز شبیه آفتاب سوختگی
- سردرگمی
- دردهای عضله
- قرمزی چشم، دهان و گلو
- حمله صرع
- سردرد
عوامل خطر سندروم شوک سمی
- سوختگی یا زخم های پوستی
- عمل جراحی
- عفونت ویروسی مانند آنفلوآنزا یا آبله مرغان
- استفاده از تامپون
- دستگاه ضد بارداری داخل رحمی
- اختلال در سیستم ایمنی مانند دیابت، بیماری مزمن قلب و ریه
- سقط جنین
عوارض سندرم شوک سمی
یکی از مشکلات رایج در مبتلایان، افزایش قند خون است که باعث بدتر شدن وضعیت بیماری می شود. همچنین این سندروم می تواند باعث کاهش عملکرد کلیه، اختلال در لخته شدن خون ، اختلال کبدی و اختلال شدید ریوی شود.
این سندروم می تواند سریع پیشرفت کند و عوارضی مانند شوک، از کار افتادن کلیه و مرگ را به همراه داشته باشد.
تشخیص سندروم شوک سمی
برای تشخیص این سندروم نیاز به انجام آزمایش خون و ادرار است. از طرفی از واژن، دهانه رحم و گلو نیز نمونه برداری می شود. از آنجا که این سندروم می تواند ارگان های متعددی را درگیر کند، پزشک، سی تی اسکن و عکسبرداری را نیز تجویز می کند.
درمان سندرم شوک سمی
درمان این اختلال بستگی به علایم و شرایط بیمار دارد و روند درمان از بیماری به بیمار دیگر متفاوت می باشد. معمولا مایعات به صورت وریدی برای کنترل فشار خون و آنتی بیوتیک (معمولا پنی سیلین) جهت کاهش جمعیت باکتری ها تزریق می شود.
مطالعات نشان داده اند که ایمونوگلبولین ها می توانند در خنثی کردن سموم باکتری ها نقش داشته باشند. البته بعضی از بیماران نیازمند حمایت های اضافی خواهند بود. ممکن است دو مورد و یا بیشتر از روش های درمانی زیر بکار گرفته شود:
جراحی عمیق جهت پاکسازی آلودگی های زخم، داروهای قلبی افزاینده فشار خون، اکسیژن و یا دستگاه های ونتیلاتور جهت کمک به وضعیت تنفسی، دیالیز در بیمارانی که اختلالات کلیوی دارند، تزریق خون، بستری شدن در بخش مراقبت های ویژه.
پیشگیری از سندروم شوک سمی
- در صورت استفاده از تامپون، از نوعی با پایین ترین قدرت جذب استفاده کنید.
- هر 4 یا 8 ساعت تامپون را عوض کنید.
- تا حد امکان از نوار بهداشتی معمولی استفاده کنید.
- درمان سریع زخم ها به ویژه زخم های عمیق احتمال بروز اختلال را می کاهد.
مقایسهٔ نوار بهداشتی با تامپون
منبع عکس: internapcdn
اگرچه ما ديگر دربارهٔ نشانگان شوک سمى مطالب زيادى نمى‌خوانيم ولى اين عارضه از بين نرفته است. هر ماه حدود ۳۵ مورد از بيمارى در آمريکا پديد مى‌آيد. علائم عبارتند از: تب بالا، تهوع، استفراغ، اسهال، از حال رفتن، و بثورات جلدى شبيه آفتاب سوختگي. علت اين عارضه توليد سم باکتريائى است که اغلب در محيط خاصى که توسط تامپون‌هاى جاذب رطوبت در مهبل ايجاد مى‌شود، پديد مى‌آيد. اگر در حين استفاده از تامپونها يکى از علائم فوق در شما بروز کرد، استفاده از آنها را متوقف کنيد و فوراً پيش پزشک برويد.
سلامت استفاده از تامپونها را مى‌توان با انتخاب و استفادهٔ مناسب از آنها افزايش داد. تامپونها بين ۴ تا ۶ ميلى‌ليتر خون جذب مى‌کنند. شما بايد تامپون‌هائى با قدرت جذب کم مثل پِلِى تکسِ اِسلندر-رگولار (Playtex Slender-Regular)، يا رگولار (Regular)، يا تامپاکس جونيور (Tampax Junior)، اِسلندر- رگولار (Slender-Regular)، يا آُريجينال-رگولار (Original-Regular)، را انتخاب کنيد. تامپونها را بايد هر ۴ تا ۶ ساعت عوض کرد و استفادهٔ متناوب از تامپون و نوار بهداشتى کمال مطلوب است.
هرگز نبايد در طول شب تامپون به‌کار برد. استفاده يا عدم استفاده از وسيلهٔ مخصوص براى داخل کردن تامپون به سليقهٔ شخصى فرد بستگى دارد. از به‌کارگيرى تامپون‌هاى حاوى مواد خوشبوکننده اجتناب کنيد زيرا آنها از ايجاد بو جلوگيرى نمى‌کنند و ممکن است به‌راحتى باعث ايجاد بثورات ناشى از حساسيت شوند. بعد از زايمان و جراحى‌هاى مربوط به مهبل، رحم، يا گردنهٔ رحم، بايد تا بهبودى کامل به‌جاى تامپون از نوار بهداشتى استفاده کنيد.